ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္နဲ့ ဘီဘီစီျမန္မာပိုင္း ေမးျမန္းခန္း

ဥေရာပ ငါးနိုင္ငံ ခရီးစဉ္ လွည့္လည္ ေနတဲ့ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုျကည္ဟာ အခုေတာ့ ျဗိတိန္ နိုင္ငံမွာ ေရာက္ေနပါတယ္။ မေန့ညက လန္ဒန္ျမို့ကို ေရာက္ရွိခဲ့ျပီး ဒီကေန့ မနက္ ကေတာ့ London School of Economics ကို သြားေရာက္ျပီး ဘီဘီစီ ျမန္မာ ဌာနနဲ့ BBC World Service ကမၻာ တလွြား အသံလွြင့္ အစီအစဉ္ တည္ရွိရာ Broadcasting House ရံုးသစ္ ျကီးဆီ လာေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

BBC Board of Governers အဖြဲ့က Lord Patten, Lord Williams နဲ့ ဘီဘီစီက အျကီး အကဲေတြ အပါအဝင္ ကမၻာ တလွြား အစီအစဉ္က လူေတြက ျကိုဆိုခဲ့ျကပါတယ္။

ဒီဥေရာပခရီးစဉ္ဟာ သူ့ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ခရီးစဉ္ ျဖစ္ေျကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္က ေျပာပါတယ္။

အဲဒီေနာက္ ဘီဘီစီ ျမန္မာ ဌာနက ဝိုင္းေတာ္သူ ဝိုင္းေတာ္သားေတြကို ရင္းရင္းနွီးနွီး သီးသန့္ ေတြ့ဆံုခဲ့ ရာမွာ ျမန္မာပိုင္းဌာနကေန ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္အတြက္ပထမဦးဆံုး ေမြးေန့ပြဲေလးကို ျပုလုပ္ ေပးခဲ့ပါတယ္။

၁၉ ရက္ေန့ က်ေရာက္တဲ့ ေမြ့ေန့ကို ဘီဘီစီ ျမန္မာပိုင္းက အမွတ္တရ က်င္းပေပးခဲ7tN̏Yo [ဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ကလည္း သူျကိုက္ နွစ္သက္ခဲ့တဲ့ အစီအစဉ္ေတြ အေျကာင္း ေျပာျပခဲ့ ပါတယ္။ ေတြ့ဆံု အျပီးမွာ ျမန္မာဌာန ဌာနမႉး ေဒၚတင္ထားေဆြက ေဒၚေအာင္ဆန္း စုျကည္ကို ေတြ့ ဆံု ေမးျမန္း ခဲ့ပါတယ္။

ေမး - ဥေရာပခရီးစဉ္ကို ျပုလုပ္တဲ့အခါမွာ ကိုယ္ပိုင္စီစဉ္တဲ့ ခရီးစဉ္ပါလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အစိုးရနဲ့ ညွိနွိုင္းမႈေတြ ရွိပါသလား။  

ေျဖ - ဒါကြ်န္မရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ခရီးစဉ္ပါ။ သက္ဆိုင္ရာ အိမ္ရွင္အစိုးရေတြနဲ့ ညွိနွိုင္းျပီးေတာ့ လုပ္ပါတယ္။ ဒါကြ်န္မရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ခရီးစဉ္ပါ။

ေမး - အရင္က ျပည္ပခရီး မသြားတာဟာ ျမန္မာနိုင္ငံကို ျပန္ဝင္ဖို့ ခက္ခဲမွာ စိုးလို့ ဆိုတဲ့ အတြက္လို့ သတင္းေတြ ထြက္ပါတယ္။ အဲဒီလို စိုးရိမ္မႈေတြ အခုေရာ ရွိပါသလား။ မရွိေတာ့ဘူးလား။

ေျဖ - မရွိပါဘူး ေအးေအး ေဆးေဆးပဲ ျပန္ျပီးေတာ့ သြားလို့ရမယ္လို့ ယံုျကည္ပါတယ္။

ေမး - ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္အေနနဲ့ အရင္တုန္းကဆိုရင္ ျမန္မာနိုင္ငံကေန ျပည္ပကို ျကည့္ခဲ့ပါတယ္။ အခုျပည္ပေရာက္လာေတာ့ ျပည္ပကေန ျမန္မာနိုင္ငံတြင္းကို ျကည့္ရတဲ့အခါ ဘယ္လိုကြာျခားပါသလဲ။

ေျဖ - ျပည္ပကေန ျမန္မာနိုင္ငံ တြင္းကို ျကည့္တယ္ဆိုတာထက္ ျပည္ပမွာ ျမန္မာနိုင္ငံအေရးကို ဘယ္လိုျမင္သလဲဆိုတာကို အဲဒါကို ပိုျပီးေတာ့ ထင္ရွားလာေစပါတယ္။ အရင္နွစ္ပတ္ေလာက္တုန္းက ထိုင္းမွာ သြားတဲ့ ခရီးစဉ္တုန္းက ေတြ့ရတာက ဘာလဲဆိုေတာ့၊ ျပည္ပက လူထုေတြက အင္မတန္မွာ ကြ်န္မတို့ရဲ့ လႈပ္ရွားမႈကိုစိတ္ဝင္စားျကတယ္။ ေထာက္ခံျကတယ္ ေနြးေနြးေထြးေထြး ေထာက္ခံျက တယ္ဆိုတာ ကြ်န္မတို့ ျမင္ရပါတယ္။ ပထမဆံုးထိုင္းခရီးစဉ္မွာ ထိုင္းျပည္သူေတြ က ေတာ္ေတာ့ ကို ေနြးေနြးေထြးေထြးရွိတယ္။ အဲဒါကို အင္မတန္မွာ ဝမ္းသာတယ္။ ဘာျဖစ္လို့လဲဆိုေတာ့ ကြ်န္မ တို့ရဲ့ ေဒသအတြက္ ေကာင္းတယ္ေလ။ အာရွေဒသအတြင္းမွာ ရင္းနွီးခင္မင္မႈေတြဟာ တိုးတက္လာမယ္လို့ ကြ်န္မ ျမင္ပါတယ္။ ဥေရာပေရာက္ေတာ့လည္း အရမ္းေနြးေထြးတာပဲ။ ဆြစ္ဇာလန္မွာေရာ ေနာ္ေဝမွာေရာ မေန့တုန္းက အိုင္ယာလန္မွာေရာ၊ အခုအဂၤႅန္ေရာက္လာေတာ့ေရာ။ တကယ္ေတာ့ ကမၻာျကီးမွာ လူသားေတြဟာ၊ လူသားခ်င္း လူသားခ်င္း ဆက္နြယ္တဲ့၊ ဆက္နြယ္နိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းရွိတယ္ဆိုတာ အမ်ားျကီးထင္ေပၚပါတယ္။

ေမး - အဲဒီလို ျပည္ပက ေထာက္ခံမႈအားကို ေတြ့လိုက္ရတဲ့ အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ရဲ့ ေရွ့လာမယ့္ လုပ္ငန္းစဉ္ေတြမွာ ဘယ္လိုမ်ိုး ရိုက္ခက္မႈေတြ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိလာနိုင္ပါသလဲ။

ေျဖ ေျပာင္းလဲမႈ ရိုက္ခတ္မႈဆိုတာထက္ ပိုျပီးေတာ့ က်ယ္က်ယ္ဝန္းဝန္း ျမင္နိုင္မယ့္ အေန အထားကို ေရာက္လာတယ္လို့ ထင္ပါတယ္။ အခုဆိုလို့ရွိရင္ အားလံုးဟာ တကယ့္ကို စည္းစည္း လံုးလံုးရွိတဲ့ လူသားေတြပါလားဆိုတဲ့ စိတ္က ပိုျပီးေတာ့ ခိုင္မာလာပါတယ္။

ေမး အရင္တုန္းကဆိုရင္ အေနာက္နိုင္ငံေတြက ျမန္မာနိုင္ငံနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ မူဝါဒေတြကို ခ်မွတ္ရာ မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ရဲ့ အသံ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ရဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အေလးထားျပီးေတာ့ စဉ္းစားခဲ့ပါတယ္။ အခုလက္တေလာ ျမင္ေနရတာ ကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရ နဲ့ အဆင္ေျပဖို့ သူတို့ စဉ္းစားေနတဲ့ လကၡဏာေတြ ေတြ့ရပါတယ္။ အဲေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ရဲ့ နိုင္ငံေရး ျသဇာ ေလ်ာ့ သြားျပီလား။ နိုင္ငံေရး ျသဇာ ျခိမ္းေခ်ာက္ခံေနရျပီလား။

ေျဖ - ကြ်န္မတို့ ဒီအလုပ္ လုပ္တာဟာ နိုင္ငံေရး ျသဇာအတြက္ လုပ္တာလို့ မျမင္ခဲ့ပါဘူး။ နိုင္ငံတိုး တက္ေရးအတြက္ ျပည္သူတိုးတက္ေရးအတြက္ လုပ္တာပါ။ အစိုးရနဲ့ ဆက္ဆံျခင္းအားျဖင့္ ျပည္သူနဲ့ နိုင္ငံအတြက္ တိုးတက္ေစမယ္ဆိုလို့ရွိရင္၊ ကြ်န္မတို့အေနနဲ့ ဝမ္းပန္းတသာ ျကိုဆိုမွာပါ။ အဲဒီလို မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ကြ်န္မတို့က ထုတ္ေျပာရမွာပါ။ ေျပာလို့ရွိရင္လည္း ဥေရာပနိုင္ငံေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ နိုင္ငံေတြ ဆိုေတာ့၊ ဥေရာပက ျပည္သူလူထုရဲ့ ေထာက္ခံမႈကို ရထားတဲ့ လႈပ္ရွားမႈမို့လို့ ဥေရာပနိုင္ငံ အစိုးရေတြကလည္း ကြ်န္မတို့ရဲ့ အျမင္ေတြကို ပစ္ပယ္ လို့ မရဘူး လို့ ကြ်န္မျမင္ပါတယ္။

ေမး - ခုန ဧည့္ခံပြဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္က မိန့္ခြန္းေျပာသြားတဲ့အခါမွာ ေတာင္အာဖရိကကို နွိုင္းယွဉ္ေဖၚျပသြားပါတယ္။ ေတာင္အာဖရိကမွာ လြတ္လပ္သြားတဲ့အခါ နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလ္လားကို လွြတ္ေပး လိုက္တဲ့ အခါမွာ ဒီကလပ္စ္ အစိုးရက နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလ္လားကို လိုအပ္ေနတဲ့အခါ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလ္လားကို လိုသလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ကို ျမန္မာအစိုးရက လိုတယ္လို့ ထင္ပါသလား။

ေျဖ - ဒါက အစိုးရက လိုတယ္ဆိုတာထက္ တိုင္းျပည္က လိုလား မလိုလား ဆိုတာက အဓိက ေမးခြန္းပါ။ နိုင္ငံကို အက်ိုးျပုဖို့ ဆိုတာဟာ နိုင္ငံရဲ့ လိုအပ္ခ်က္နဲ့ ကိုက္ညီမွ ျဖစ္မွာပါ။

ေမး - ဇူလိုင္လ ၄ ရက္ေန့မွာ လွြတ္ေတာ္ ျပန္စမွာ ဆိုေတာ့ လွြတ္ေတာ္မွာ ပထမဆံုးလုပ္ဖို့ ဘာကို စဉ္းစားထားပါလဲ။

ေျဖ - ဒါကေတာ့ ကြ်န္မတို့ CEC မွာ ေဆြးေနြးျပီးသားပါ။ အခုေတာ့ ေျပာလို့ မရေသးပါဘူး။

၁၉ ရက္ေန့ က်ေရာက္တဲ့ ေမြ့ေန့ကို ဘီဘီစီ ျမန္မာပိုင္းက အမွတ္တရ က်င္းပေပးခဲ့ပါတယ္။

ေမး - ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္မွာ ဟာသဉာဏ္ရွိတယ္ဆိုတာ အားလံုးပဲ သတိျပုမိပါတယ္။ အဲဒီ ဟာသဉာဏ္ဟာ ဖခင္ဘက္က ရတာလား မိခင္ဘက္ က ရတာလား။

ေျဖ - အဲဒါေျပာရမယ္ဆို တခါတုန္းက ေဖေဖ့ေအာက္မွာ လုပ္ခဲ့တဲ့ စစ္ဗိုလ္တေယာက္ကေျပာဘူးတယ္။ အဲဒီလို ကြ်န္မ က ရီစရာေမာစရာ ေျပာေတာ့၊ ဗိုလ္ခ်ုပ္လည္း ဒီလို မေျပာတတ္ဘူးတဲ့၊ အမလည္း ဒီလို မေျပာတတ္ဘူးေပါ့။ ဘာျဖစ္လို့ ဒီလို ရီစရာ ေမာစရာ ေျပာတတ္တာလည္းလို့ တခါ မွတ္ခ်က္ခ်တာေတာ့ ကြ်န္မ မွတ္မိေနပါတယ္။

ေမး - အဲဒီေတာ့ ဘယ္ကရတာပါလဲ။

ေျဖ - အဲဒါေတာ့ မသိဘူး (ရယ္လ်က္) 

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ရဲ့ ဥေရာပခရီးစဉ္

ဇြန္ ၁၄ : ဆြစ္ဇာလန္နိုင္ငံ ဂ်နီဗာျမို့ ILO ညီလာခံ မိန့္ခြန္း။

ဇြန္ ၁၅ : ဆြစ္ပါလီမန္ကို သြားေရာက္။ ေနာ္ေဝကို ဆက္လက္ထြက္ခြာ။

ဇြန္ ၁၆- ၁၈: ေနာ္ေဝမွာ နိုဘဲလ္ဆု မိန့္ခြန္းေျပာ။

ဇြန္ ၁၇: Rafto လူ့အခြင့္အေရးအဖြဲ့နဲ့ ေနာ္ေဝနိုင္ငံ ဘာဂန္ျမို့မွာ ေတြ့ဆံု။

ဇြန္ ၁၈ :ေအာ္စလိုဖိုရမ္မွာ ဦးေဆာင္ေဆြးေနြး။

ဇြန္ ၁၈ :အိုင္ယာလန္ မွာ ဂုဏ္ျပုပြဲတက္ေရာက္မယ္။

ဇြန္ ၁၉ :LSE ေဆြးေနြးပြဲ၊ ဘီဘီစီ ကမၻာတလွြား အစီအစဉ္ကို အလည္ အပတ္ ေရာက္ရွိ။

ဇြန္ ၁၈-၂၅: ေအာက္စ္ဖို့ဒ္တကၠသိုလ္ရဲ့ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာ ဘြဲ့ကို လက္ခံယူမယ္။ ျဗိတိသွ်ပါလီမန္ ၂ ရပ္လံုးမွာ မိန့္ခြန္းေျပာမယ္။

ဇြန္ ၂၂ : လန္ဒန္မွာ ျမန္မာမိသားစုေတြနဲ့ ေတြ့ဆံုမယ္။

ဇြန္ ၂၅ : ျပင္သစ္ကို ထြက္ခြာမယ္။
 

သတင္းရင္းျမစ္  း  BBC