မဇၥ်ိမသတင္းဌာန ။ ။ လက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡမ်ားအတြင္း ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား အုပ္စု မ်ားသည္ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ားအား
အသံုးျပဳေနၾကသည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ေျမျမႇဳပ္မိုင္း ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔
(the Landmine Monitor) က ေၾကညာခ်က္ တေစာင္ ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။
ထိုအဖြဲ႔မွာ ေျမျမႇဳပ္မုိင္းႏွင့္ အတြဲလိုက္ ေပါက္ကြဲေစႏုိင္ေသာဗံုး (cluster bomb) မ်ား အသံုးျပဳမွႈႏွင့္ ပတ္ သက္၍ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ေနေသာ သုေတသန အဖြဲ႔တခုျဖစ္သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ အပတ္က ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံ ဖႏြမ္းပင္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ အာဆီယံ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္က ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ မိုင္းပိတ္ ပင္ေရး စာခ်ဳပ္ အပါအဝင္ အျခားလက္နက္ ႐ုပ္သိမ္းေရး စာခ်ဳပ္မ်ားကုိ လက္မွတ္ထုိးရန္ အေလးအနက္ စဥ္းစားေနသည္ဟုေျပာၾကားခဲ့သည္။
၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပုိင္းမွ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဦးပုိင္းအတြင္းတြင္ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) ႏွင့္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည့္ စစ္ပြဲမ်ားအတြင္း ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား အသံုးျပဳခဲ့ေၾကာင္း စြပ္စြဲခံထား ရသည္ဟု the Landmine Monitor ၏ ေၾကညာခ်က္ထဲတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ တခုထဲတြင္ ဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္၏ ေျပာဆိုခ်က္ကို ကုိးကားေရးသား ထား သည္မွာျမန္မာအစုိးရ အေနျဖင့္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းကုိ အသံုးျပဳျခင္း မရွိေတာ့ေၾကာင္းႏွင့္ မိုင္းအသံုးျပဳမွႈ ပိတ္ ပင္ေရး အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အင္အားစုမ်ားႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကတိကဝတ္ တခု ျပဳလုပ္ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုထားသည္။
လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ (Human Rights Watch) ၏ အစီရင္ခံစာအရ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား ကုိ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ KIA ႏွစ္ဖြဲ႔စလံုးက အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုထားသည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ အတြင္း က KIA က ဖမ္းမိေသာ အစိုးရစစ္သားမ်ားထံမွ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား သိမ္းဆည္းရမိခဲ့သည္ ဟု အခုိင္ အမာ ဆိုခဲ့သလို ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကလည္း ေဒသတြင္းရွိ လက္နက္ကုိင္ အင္အား စုမ်ားအား မိုင္းအသုံးျပဳျခင္းအား ေရွာင္ရွားၾကပါရန္ ေမတၱာ ရပ္ခံခဲ့ေၾကာင္း လည္း ေၾကညာခ်က္ထဲတြင္ေဖာ္ျပထားသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ ရြာမ်ားတြင္ ေထာင္ထားသည့္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္သည့္ အစီရင္ခံ စာမ်ားေၾကာင့္ မိုင္း အႏၲရာယ္ ပညာေပး အစီအစဥ္မ်ားကုိ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ ျပဳလုပ္ေပးရန္ ကုလ သမဂၢ လူသားခ်င္း စာနာမွႈ ကူညီေရးဌာန (UNOCHA) က ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။
ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာစစ္တပ္၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွႈ ေအာ?uO]g နယ္ျခားေစာင့္တပ္ (BGF) အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလာသည့္ အုပ္စုမ်ားသည္လည္း ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား အသံုးျပဳခဲ့သည္ဟု စြပ္စြဲခ်က္မ်ား ရွိေန သည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ တြင္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္မ်ားက ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU) တပ္ဖြဲ႔မ်ားကုိ တားဆီးရန္အတြက္ ျမဝတီ ၿမိဳ႕နယ္ အနီးတြင္ မိုင္းေထာင္ခဲ့သည္ဟု အစီရင္ခံစာ မ်ားက ဆိုခဲ့ျပီး နယ္ျခားေစာင့္တပ္မ်ား အေနျဖင့္ ထုိေဒသ အတြင္းတြင္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္း ၅ဝဝ ေထာင္ရန္ အမိန္႔ေပးခံခဲ့ရသည္ဟု သိရသည္။
၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ Free Burma Rangers အဖြဲ႔၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္မွာ ကရင္ျပည္နယ္ ဖာပြန္ျမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ရြာတရြာမွ ရြာသားမ်ားကုိ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္မ်ားက ၎တို႔ အေနျဖင့္ ထိုရြာထဲတြင္ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား ေထာင္ထားေသာေၾကာင့္ ရြာသို႔ မျပန္ၾကရန္ ေျပာခဲ့သည္ ဟု ေရး သားထားသည္။
ပဲခူးတိုင္း အေနာက္ပုိင္း ေညာင္ေျခေထာက္ရွိ ႏုိင္ငံပုိင္ ကာကြယ္ေရးပစၥည္းစက္႐ုံသည္ အာ႐ုံခံ ရွာေဖြ၍ မရႏုိင္သည့္ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား အပါအဝင္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ပစၥည္းအစိတ္အပုိင္းမ်ားကုိ ထုတ္လုပ္ လ်က္ ရွိေနသည္ဟု ဆိုၾကေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ထဲတြင္ ေရးသားထားသည္။
အဖြဲ႔၏ ယခင္အစီရင္ခံစာမ်ားအရ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ျပည္တြင္းျဖစ္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ားအျပင္ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ အီတလီ၊ ဆိုဗီယက္ ႏွင့္ အေမရိကန္လုပ္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ားကုိလည္း ရရွိကာ အသံုးျပဳခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ေျမျမႇဳပ္မိုင္း ပိတ္ပင္ေရး ႏုိင္ငံတကာ ကမ္ပိန္းအဖြဲ႔ (ICBL) အေနျဖင့္ ယခုအခ်ိန္တြင္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္း အသံုးျပဳ မွႈမ်ား ရပ္ဆိုင္းၾကရန္ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ျပီး ထိုအခ်က္အား ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ ကုိင္ အင္အားစုမ်ား၏ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ညွိႏွိႈင္းမွႈတိုင္းတြင္ ထည့္သြင္းရန္ တို္က္တြန္းခဲ့သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ ကတည္း3:wtOY Cwအေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း တြင္ ေျမျမႇဳပ္ မိုင္းေၾကာင့္ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမွႈ (သုိ႔မဟုတ္) အသက္ဆံုးရွံဳးမွႈ ၃,ဝဝဝ ခန္႔ကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူ မ်ားက ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမွႈ တရားဝင္ ကိန္းဂဏန္းကုိ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း မရွိ ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အမွန္တကယ္ ထိခုိက္ ဆံုးရွံဳးသူ ဦးေရမွာ ၎အဖြဲ႔မွ မွတ္တမ္းတင္ထားသည္ထက္ ပုိမို မ်ားျပားဖြယ္ ရွိသည္ဟု ယံုၾကည္ရသည္။
ထိုအဖြဲ႔မွာ ေျမျမႇဳပ္မုိင္းႏွင့္ အတြဲလိုက္ ေပါက္ကြဲေစႏုိင္ေသာဗံုး (cluster bomb) မ်ား အသံုးျပဳမွႈႏွင့္ ပတ္ သက္၍ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ေနေသာ သုေတသန အဖြဲ႔တခုျဖစ္သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ အပတ္က ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံ ဖႏြမ္းပင္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ အာဆီယံ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္က ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ မိုင္းပိတ္ ပင္ေရး စာခ်ဳပ္ အပါအဝင္ အျခားလက္နက္ ႐ုပ္သိမ္းေရး စာခ်ဳပ္မ်ားကုိ လက္မွတ္ထုိးရန္ အေလးအနက္ စဥ္းစားေနသည္ဟုေျပာၾကားခဲ့သည္။
၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပုိင္းမွ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဦးပုိင္းအတြင္းတြင္ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) ႏွင့္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည့္ စစ္ပြဲမ်ားအတြင္း ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား အသံုးျပဳခဲ့ေၾကာင္း စြပ္စြဲခံထား ရသည္ဟု the Landmine Monitor ၏ ေၾကညာခ်က္ထဲတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ တခုထဲတြင္ ဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္၏ ေျပာဆိုခ်က္ကို ကုိးကားေရးသား ထား သည္မွာျမန္မာအစုိးရ အေနျဖင့္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းကုိ အသံုးျပဳျခင္း မရွိေတာ့ေၾကာင္းႏွင့္ မိုင္းအသံုးျပဳမွႈ ပိတ္ ပင္ေရး အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အင္အားစုမ်ားႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကတိကဝတ္ တခု ျပဳလုပ္ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုထားသည္။
လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ (Human Rights Watch) ၏ အစီရင္ခံစာအရ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား ကုိ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ KIA ႏွစ္ဖြဲ႔စလံုးက အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုထားသည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ အတြင္း က KIA က ဖမ္းမိေသာ အစိုးရစစ္သားမ်ားထံမွ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား သိမ္းဆည္းရမိခဲ့သည္ ဟု အခုိင္ အမာ ဆိုခဲ့သလို ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကလည္း ေဒသတြင္းရွိ လက္နက္ကုိင္ အင္အား စုမ်ားအား မိုင္းအသုံးျပဳျခင္းအား ေရွာင္ရွားၾကပါရန္ ေမတၱာ ရပ္ခံခဲ့ေၾကာင္း လည္း ေၾကညာခ်က္ထဲတြင္ေဖာ္ျပထားသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ ရြာမ်ားတြင္ ေထာင္ထားသည့္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္သည့္ အစီရင္ခံ စာမ်ားေၾကာင့္ မိုင္း အႏၲရာယ္ ပညာေပး အစီအစဥ္မ်ားကုိ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ ျပဳလုပ္ေပးရန္ ကုလ သမဂၢ လူသားခ်င္း စာနာမွႈ ကူညီေရးဌာန (UNOCHA) က ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။
ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာစစ္တပ္၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွႈ ေအာ?uO]g နယ္ျခားေစာင့္တပ္ (BGF) အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလာသည့္ အုပ္စုမ်ားသည္လည္း ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား အသံုးျပဳခဲ့သည္ဟု စြပ္စြဲခ်က္မ်ား ရွိေန သည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ တြင္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္မ်ားက ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU) တပ္ဖြဲ႔မ်ားကုိ တားဆီးရန္အတြက္ ျမဝတီ ၿမိဳ႕နယ္ အနီးတြင္ မိုင္းေထာင္ခဲ့သည္ဟု အစီရင္ခံစာ မ်ားက ဆိုခဲ့ျပီး နယ္ျခားေစာင့္တပ္မ်ား အေနျဖင့္ ထုိေဒသ အတြင္းတြင္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္း ၅ဝဝ ေထာင္ရန္ အမိန္႔ေပးခံခဲ့ရသည္ဟု သိရသည္။
၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ Free Burma Rangers အဖြဲ႔၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္မွာ ကရင္ျပည္နယ္ ဖာပြန္ျမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ရြာတရြာမွ ရြာသားမ်ားကုိ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္မ်ားက ၎တို႔ အေနျဖင့္ ထိုရြာထဲတြင္ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား ေထာင္ထားေသာေၾကာင့္ ရြာသို႔ မျပန္ၾကရန္ ေျပာခဲ့သည္ ဟု ေရး သားထားသည္။
ပဲခူးတိုင္း အေနာက္ပုိင္း ေညာင္ေျခေထာက္ရွိ ႏုိင္ငံပုိင္ ကာကြယ္ေရးပစၥည္းစက္႐ုံသည္ အာ႐ုံခံ ရွာေဖြ၍ မရႏုိင္သည့္ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား အပါအဝင္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ပစၥည္းအစိတ္အပုိင္းမ်ားကုိ ထုတ္လုပ္ လ်က္ ရွိေနသည္ဟု ဆိုၾကေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ထဲတြင္ ေရးသားထားသည္။
အဖြဲ႔၏ ယခင္အစီရင္ခံစာမ်ားအရ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ျပည္တြင္းျဖစ္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ားအျပင္ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ အီတလီ၊ ဆိုဗီယက္ ႏွင့္ အေမရိကန္လုပ္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ားကုိလည္း ရရွိကာ အသံုးျပဳခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ေျမျမႇဳပ္မိုင္း ပိတ္ပင္ေရး ႏုိင္ငံတကာ ကမ္ပိန္းအဖြဲ႔ (ICBL) အေနျဖင့္ ယခုအခ်ိန္တြင္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္း အသံုးျပဳ မွႈမ်ား ရပ္ဆိုင္းၾကရန္ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ျပီး ထိုအခ်က္အား ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ ကုိင္ အင္အားစုမ်ား၏ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ညွိႏွိႈင္းမွႈတိုင္းတြင္ ထည့္သြင္းရန္ တို္က္တြန္းခဲ့သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ ကတည္း3:wtOY Cwအေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း တြင္ ေျမျမႇဳပ္ မိုင္းေၾကာင့္ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမွႈ (သုိ႔မဟုတ္) အသက္ဆံုးရွံဳးမွႈ ၃,ဝဝဝ ခန္႔ကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူ မ်ားက ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမွႈ တရားဝင္ ကိန္းဂဏန္းကုိ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း မရွိ ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အမွန္တကယ္ ထိခုိက္ ဆံုးရွံဳးသူ ဦးေရမွာ ၎အဖြဲ႔မွ မွတ္တမ္းတင္ထားသည္ထက္ ပုိမို မ်ားျပားဖြယ္ ရွိသည္ဟု ယံုၾကည္ရသည္။
သတင္းရင္းျမစ္
း မဇၩိမ
No comments:
Post a Comment
မွ်ေ၀ေသာသတင္းမ်ားေပၚတြင္ လြတ္လပ္စြာ သေဘာထားကဲြလဲြႏိုင္ပါသည္။ ရိုင္းပ်ေသာ မွတ္ခ်က္မ်ား မေရးသားရန္ ေတာင္းဆိုအပ္ပါသည္။